Nikolay Alexeev tốt nghiệp khoa Chỉ huy hợp xướng, opera và giao hưởng tại Trường Mikhail Glinka và Nhạc viện Leningrad (nay là Nhạc viện Saint Petersburg). Ông từng thực tập tại Nhà hát Opera Kirov (nay là Nhà hát Mariinsky) dưới sự hướng dẫn của huyền thoại nước Nga - Yuri Temirkanov. Và là người chiến thắng các cuộc thi quốc tế của Quỹ Herbert von Karajan (Tây Berlin, 1982); V. Talich (Praha, 1985) và Min-On (Tokyo, 1985). Ông từng chỉ huy Dàn nhạc Giao hưởng Zagreb, biểu diễn cùng Dàn nhạc Giao hưởng Moscow, Dàn nhạc Giao hưởng Tchaikovsky, Dàn nhạc Quốc gia Nga và hợp tác với nhiều dàn nhạc danh tiếng quốc tế như Royal Concertgebouw (Amsterdam), Rotterdam, Dresden, Stuttgart, Copenhagen Philharmonic, Berlin Symphony, Baltimore Symphony, Royal Liverpool Philharmonic, BBC Scottish Symphony và New Japan Philharmonic.

Từ năm 2001 đến 2010, Nikolay Alexeev là Nhạc trưởng chính của Dàn nhạc Giao hưởng Quốc gia Estonia - dàn nhạc lâu đời nhất vùng Baltic. Vào năm 2006, ông được trao Huân chương Ngôi sao Trắng hạng Ba của Estonia và năm 2010, ông nhận Giải thưởng Văn hóa của Cộng hòa Estonia. Từ 2018 đến tháng 1/2024, ông là Nhạc trưởng chính của Dàn nhạc Giao hưởng Ulsan (Hàn Quốc), trở thành vị nhạc trưởng nước ngoài đầu tiên trong lịch sử của dàn nhạc Ulsan. Từ năm 2000 đến nay, Nikolay Alexeev là nhạc trưởng của Dàn nhạc Giao hưởng St. Petersburg và đến năm 2022, ông đảm nhận vị trí Nhạc trưởng chính của Dàn nhạc. 

Ông đã cùng Dàn nhạc Giao hưởng St. Petersburg trình diễn trọn bộ bốn bản giao hưởng và bản “Ein Deutsches Requiem” của Brahms, nhiều tác phẩm của Stravinsky và Prokofiev (bao gồm cả bản Cantata cho kỷ niệm 20 năm Cách mạng Tháng Mười), Giao hưởng số 8 của Mahler (Giao hưởng Ngàn người), Gurrelieder của Schoenberg, Turangalila của Messiaen, Mathis der Maler của Hindemith…. Ông thường xuyên giới thiệu những tác phẩm mới đến khán giả, chỉ huy nhiều buổi ra mắt tác phẩm đương đại tại Nga cũng như có mặt ở sân khấu lớn trên thế giới như: Đức, Pháp, Ý, Anh, Bỉ, Hà Lan, Phần Lan, Slovenia, Hy Lạp, Latvia, Litva), châu Mỹ Latinh, Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ và Việt Nam. 

Với những nỗ lực của ông trong nghệ thuật, năm 2017, ông được trao Giải thưởng của Chính quyền St. Petersburg cho chương trình hòa nhạc năm 2016. Tháng 2/2022, theo sắc lệnh của Tổng thống Nga, ông được trao Huân chương Hữu nghị vì những đóng góp to lớn cho sự phát triển văn hóa và nghệ thuật của đất nước.

Năm 2024/2025, dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Nikolay Alexeev, chương trình của Dàn nhạc Giao hưởng St. Petersburg gồm các buổi hòa nhạc mở màn và bế mạc của Hoà nhạc bốn mùa, Liên hoan Nghệ thuật Arts Square lần thứ 24, với các tác phẩm nổi bật của Shostakovich, Brahms, Tchaikovsky, Beethoven, Prokofiev, Schumann… 

Mùa diễn 2025/2026, nhạc trưởng Nikolay Alexeev cùng Dàn nhạc Giao hưởng St. Petersburg biểu diễn trong các buổi hòa nhạc tại Sochi và Nalchik (tháng 8/2025), Yekaterinburg (tháng 10/2025), Moscow (tháng 11/2025 và tháng 1/2026), và tại Nhà hát Hồ Gươm - Việt Nam là vào ngày 1 và 2/11/2025.

Với không gian Hoà nhạc “White Night”, khán giả sẽ được đắm mình trong thế giới âm thanh huyền diệu cùng Dàn nhạc Giao hưởng St. Petersburg dưới đũa chỉ huy của Nhạc trưởng Nikolay Alexeev, để cảm nhận những “đêm trắng” của St. Petersburg qua âm nhạc.